Kinh doanh và sự vô đạo

Người Việt có đạo kinh doanh hay không?

Nói có – thật không dễ, nhưng nói không – thật không phải.

Chúng ta ít nhiều ai cũng biết, xưa cha ông ta thường có tâm lý “trọng nông, ức thương”. Nghề trồng lúa được coi trọng, nghề bán gạo bị dè bỉu.

Khi chủ nghĩa tư bản trọng thương đến VN, nó lại đến với tàu chiến và đại bác. Việc thúc đẩy thương mại và mở rộng thị trường bằng bạo lực đã bị người Việt vùng lên chống trả. Mặc dù vậy, do việc giao lưu với thế giới phương Tây được tăng cường, một số người trong giới tinh hoa của dân tộc đã bắt đầu thấu hiểu về tầm quan trọng của hoạt động kinh doanh. Họ đã nhận ra rằng, thiếu kinh doanh không thể tiến tới thịnh vượng và hùng cường. Lương Văn Can là một trong những người như vậy.

Khi mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu bao cấp được áp đặt từ sau cách mạng, một lần nữa lại đẩy nghề kinh doanh vào tình thế khó khăn.

Trên thực tế, quyền tự do kinh doanh ở VN chỉ mới được ghi nhận trong Hiến pháp năm 1992. Tuy nhiên, từ việc được ghi nhận trong hiến pháp tới việc được bảo đảm trong cuộc sống là một chặng đường dài. Chặng đường đó chúng ta đã đi được khá xa, nhưng có lẽ vẫn là chưa đi tới.

Trong một bối cảnh như vậy, tinh hoa của người Việt thực sự khó có đủ thời gian để tích tụ lại thành đạo kinh doanh.

Tuy nhiên, người Việt rất khinh ghét sự vô đạo. Khi ai đó bị cho là đồ vô đạo, người đó bị đánh giá rất thấp trong con mắt người Việt. Chính vì vậy, đối với người Việt chúng ta, làm gì cũng phải có đạo. Và kinh doanh cũng không thể là một ngoại lệ. Mà như vậy, chắc chắn là người Việt phải có đạo kinh doanh.

Vấn đề là đạo này chắc chắn đang trong giai đoạn hình thành và phát triển. Và có hai yếu tố ảnh hưởng đến quá trình này: Một là, truyền thống kinh doanh từ ngàn xưa của người Việt. Hai là, ảnh hưởng của những thành tựu của nền kinh doanh hiện đại và toàn cầu hóa.

Như vậy, đạo kinh doanh của người Việt đang hình thành nên từ sự phục hồi các truyền thống kinh doanh của người Việt và sự tiếp nhận các chuẩn mực kinh doanh hiện đại. Các phẩm chất truyền thống như trung thực (tiền nào, của nấy), tín nghĩa, sẻ chia... đang kết hợp với công nghệ tiếp thị, công nghệ quản trị khách hàng, kỹ năng xây dựng thương hiệu... để hình thành nên và khẳng định đạo kinh doanh của người Việt.

Sưu tầm.